Noc Świętojańska, Noc Kupały, Kupalnocka, Palinocka – nazywana jest różnie, w zależności od regionu. Jednak gdziekolwiek by się nie odbywała, jest niezaprzeczalnym świętem ognia i wody – żywiołów, które w myśl starosłowiańskich wierzeń, posiadają moc oczyszczania. Obrzędy towarzyszące tej najkrótszej nocy w roku miały zapewnić pomyślne plony oraz powodzenie w miłości. Dziś Noc Świętojańska jest doskonałym pretekstem do urządzenia imprez ludowych, a tych w naszym województwie nie brakuje.
Święto urodzaju, płodności, radości i miłości
Na Podlasiu najczęściej Noc Świętojańską nazywa się Palinocką lub Kupalnocką. Pierwsze określenie nawiązuje do zwyczaju palenia ognisk, drugie – wywodzi się od ruskiego słowa Kupała, oznaczającego święto wigilii św. Jana i rzekome bóstwo Słowian wschodnich.
Wiła wianki…
Wigilia św. Jana to również zwyczaj puszczania na wodę przez panny wianków witych z różnych ziół. Po jego puszczeniu pilnie patrzono, a jakim kierunku popłynie, bo miało to wskazać kierunek, z którego przybędzie przyszły mąż.
Do wianków mocowano czasami świeczki – wtedy obserwowano, jak pali się płomień. Pomyślną wróżbą było, jeśli nie zgasł. W innym wypadku panna oczekiwała nieszczęśliwych wydarzeń, m.in. staropanieństwa.
Powszechnie znanym zwyczajem było wyławianie wianków z wody przez kawalerów, którzy pilnie obserwowali panny puszczające wianki. Wyłowienie wianka dawało kawalerowi prawo zabawy z tą, która go uwiła i wrzuciła do wody. Bardzo złym znakiem było zatonięcie wianka – wtedy przewidywano nawet szybką śmierć panny, która go wykonała.
Dziś Noc Świętojańska jest doskonałym pretekstem do organizacji imprez ludowych. Zachowywanie tradycji tego święta jest ważnym elementem poszukiwania tożsamości kulturowej ludzi oraz dbaniem o dziedzictwo, które pozostawili nam przodkowie. Organizowane na terenie województwa podlaskiego uroczystości Nocy Świętojańskiej są doskonałym miejscem i czasem na zaprezentowanie podlaskiej sztuki ludowej (tańców, muzyki), rękodzieła i specjałów kuchni regionalnej.
W Bakałarzewie wieczory sobótkowe "Noc Świętojańska nad Rospudą" organizowane są od ponad 14 lat przez Gminną Bibliotekę Publiczną w Bakałarzewie we współpracy z Urzędem Gminy w Bakałarzewie i Starostwem Powiatowym w Suwałkach. W imprezie biorą też udział zespoły i kapele ludowe z powiatu suwalskiego i warmińsko-mazurskiego.
